İLM-İ AHLÂK VE İSLÂMİYYETDE
AHLÂK TERBİYESİ
3
– dünden devam –
Hikmetden, yedi iyi huy meydâna gelmekdedir:
1 -Birincisi (Zekâ)dır. Bir melekedir. Bir alışkanlıkdır. Bunun yardımı ile, insan, bilinen şeylerden, bilinmiyenleri çıkarır. Delîlleri bir araya toplıyarak, aranılan şeyleri bulur. Bunu kazanmak için, ma’lûm şeyler yardımı ile mechûl olan şeyleri bulmağa çalışmak, hesâb [matematik] ve hendese [geometri] problemleri çözmek lâzımdır…
3 -Zihn açıklığıdır. İstediği şeyleri çabuk anlamak, elde etmekdir.
4 -Dikkat etmekdir. Düşünceler mâni’ olmayıp, istediği şeye teveccüh etmekdir.
5 -Te’akkuldür. Lüzûmlu şeyleri öğrenirken, herşeyin, haddini, sınırını aşmamakdır. Ya’nî lüzûmlu olanı terk etmez, lüzûmsuz olanla da meşgûl olmaz, vakt öldürmez.
6 -Tehaffuz, ya’nî unutmamakdır. Rûhun, akl erdirdiği, anladığı bilgileri unutmamasıdır.
7 -Tezekkürdür. Hâfızadaki bilgileri, her istenilen zemânda hâtırlamakdır
– devamı var –